Alles is anders om me heen
EEN REIS DOOR DE GESCHIEDENIS VAN HOOGEVEEN


Volk van Noord komt ter kerk
en hoort Gods woord
Tamboer
12 Tamboer

Ik loop langs de grote kerk.
Er klinkt luid tromgeroffel.
Daar loopt een stoere man.
Hij is van zijn pet tot zijn schoenen netjes in het zwart gekleed.
Dwars over zijn schouders hangt een brede riem en daaraan een grote legertrom.
Daar slaat hij zeven keer op.
Dan volgt er een marsliedje.
Mensen zwaaien naar hem, vanuit het raam.
Anderen lopen met hem mee.
Sommigen willen hem snoep geven of zelfs geld.
Hij neemt het niet aan.
Ik hoor de mensen meezingen: “Volk van Noord komt ter kerk en hoort Gods woord!” Iedereen zingt mee met de trommel.
“Schiet op. Het is tijd voor de kerk,” zegt een mevrouw naast mij.
En ze trekt haar kindje mee de kerk in.
Ik moet ook opschieten, denk ik.
Want ik weet niet hoeveel tijd ik nog heb om hier rond te kijken...
Ik loop verder.
Waar is Cilie nu?
Ik zie haar niet, maar ik hoor haar wel vanuit een bosje zingen.
“Wil je verder op ontdekkingsreis gaan?
Kom dan als de wiedeweerga achter me aan!”
Ik zeg: “Daar ben je eindelijk, lieve Cilie.
Wil je een cadeautje hebben?”
“Ja,” antwoordt ze.
“Ik ben het cadeautje!” roep ik uit.
“Jij?” vraagt ze verbaasd.
“ Ja, ik ben nu helemaal van jou!
Ik geloof in jou.”
Spontaan geef ik haar een kusje.
Dan giechelt ze: “Hi, hi, ben je op mij?”

Niet alleen kerken hebben torens. Dit is het gemeentehuis van Hoogeveen Hoogeveen wordt het “Jeruzalem van het Noorden” genoemd.
Dit komt omdat er zoveel kerken zijn.
Hoogeveners zochten houvast en richting in hun leven.
Veel mensen vonden dat in de kerk en in de bijbel.
Hoogeveen heeft veel kerkgenootschappen.
In 2004 zijn dat er 64.
De meeste zijn protestant.
Eén kerk in de gemeente Hoogeveen was niet genoeg.
Dat was te ver lopen voor mensen uit de dorpen.
Elk dorp kreeg haar eigen kerk.
Maar dat was ook nog niet genoeg.
Niet alle mensen uit een dorp wilden naar dezelfde kerk.
Elke groep gaf haar eigen invulling aan het geloof.
Elke groep wilde een eigen kerk.
Zo ontstonden er steeds meer kerken.

Tamboer
De tamboer riep op om naar de Grote Kerk te gaan omdat deze kerk in het begin nog geen klokken had!
De tamboer trommelde niet alleen voor de kerkdienst.
Hij waarschuwde ook als er brand was.
Of als het dorpsbestuur of de winkeliers iets belangrijks wilden zeggen.
De trommel van de tamboer hangt nog in de grote kerk, onder de orgelgalerij.

De Nederlands Hervormde Kerk. 1804
De eerste kerk voor de Hoogeveners is de kapel bij Huize Echten. Niet het kapelletje dat er nu nog is.
Dat is later gebouwd in de 18de eeuw.
De eerste kerk (1652) van het dorp Hoogeveen was
De Grote Kerk.
Deze kerk is deels opnieuw opgebouwd.
De kerkklokken komen er in 1806, als er een (tweedehands) torentje uit Haarlem op de kerk wordt gezet.
Voor de kerk staat een beeld van een tamboer.

Centrumkerk/ Klompenkarkie. 1906
Waar het water van het Krakeel liep, waar nu de Van Echtenstraat is,
was in het begin van de 20ste eeuw nog een modderweg.
Men moest door de modder, op klompen naar de kerk.
De kerk noemde men ‘het klompenkarkie’.
Ook omdat vooral arme mensen naar deze kerk gingen.
Later werd een ‘draaivonder’ gelegd over het Krakeel, tegenover de kerk.
Dat is een houten loopplank met een leuning.
Het kostersechtpaar Kleine moest dit bruggetje bedienen.
Zij kregen hiervoor van elk gezin een zak aardappelen.

De Gereformeerde Hoofdstraatkerk. 1899
Er staan twee jaartallen 1834 en 1886 op de voorgevel.
De jaartallen geven aan wanneer er twee groepen uit de Nederlands Hervormde Kerk stapten.
Dit was in 1834 de Afscheiding en in 1886 de Doleantie. Het ging om grote groepen mensen voor die tijd,
die los van de Nederlandse Hervormde Kerk samenkomsten gingen houden.
Ze gingen later samen en noemden zich toen de Gereformeerde Kerk.

Bethel
Ook de hervormden in Stuifzand kregen een piepklein kerkje.
Men noemde dit kerkje Bethel.
Tot voor kort werden er in dit gebouwtje nog diensten gehouden.

Synagoge of Baptistenkerk De Schutse. 1865
Vroeger was dit een joodse kerk, ofwel Synagoge.
In Hoogeveen kwamen veel joden wonen vanaf 1690.
Het was zelfs de eerste gemeente in Drenthe waar joden kwamen wonen.
Behalve de Synagoge zijn er twee joodse begraafplaatsen.
Een oude bij De Nederlands Hervormde Kerk (hier zijn twee grafstenen van over).
En één aan de Zuiderweg, die nog wordt gebruikt.
De Tweede Wereldoorlog maakte een einde aan de joodse gemeenschap in Hoogeveen.
Er zit nu een Baptistenkerk, de Schutse geheten, in het gebouw.

Karmelietenklooster. 1905
In dit klooster zaten tot 1957 de rooms-katholieke Karmelieten.
Deze woonden als monniken in het klooster.
Van 1992 tot 2004 zat er een glasmuseum in het gebouw.

Schutstraat 8. 1703
Dit betekent: Wie met God leeft,
hoeft niet bang te zijn.

Stormvogel / Irene Vloeken
Niet alle toneelstukken mocht men opvoeren.
Het Cultureel Genootschap lette erop dat er niet gevloekt werd.
Anders werd het toneelstuk verboden.
Het gebouw Stormvogel (voorheen Verenigingsgebouw Irene) werd lange tijd als theater gebruikt.
Net als Hotel Victoria en Hotel Ogterop.
Hotel Victoria

WIST JE DAT

... de eerste kerk eigenlijk al uit de veertiende eeuw stamt?
Dit is de Heilige Hartkapel in Pesse.
Deze is helaas nu afgebroken.

... niet alle graven bewaard zijn gebleven?
De arme mensen kregen vroeger alleen een wit houten paaltje met hun naam erop.
Die zijn allemaal verdwenen.
Alleen enkele stenen graven van de rijken zijn er nog.
Graven van armere mensen van zo’n 80 jaar oud zijn er nog wel.

... zondag een dag van strenge rust was in Hoogeveen in de 19de eeuw?
Men moest twee maal naar de kerk.
Je mocht op zondag niet werken, niet sporten, niet wandelen en niet naar de kermis.
Enkelen gingen stiekem naar de kermis aan de Toldijk,
gemeente Ruinen.
Dit was net buiten de grenzen van de gemeente Hoogeveen.

Terug --- Home

Hoofdstuk 11. Naar school --- Hoofdstuk 13. Oorlog