Van vaarwegen naar straten
14 Wegen

Als ik mijn ogen open doe, zitten we weer in het bootje.
Cilie zingt: “De meeste mensen gingen mij haten.
Ik moest mijn grote liefde verlaten.
Daarom blijf ik nu voor altijd alleen.
En dool ik door de mist op het veen.
Ik leef voor altijd in andere tijden.
Waar ik kinderen kan rondleiden.”
“Ik wil hier blijven bij jou,” dring ik aan.
“Bij mij?” zegt Cilie giechelend.
“Dan moet je hier altijd blijven!” zegt Cilie.
Ik roep enthousiast uit: “Ja!
Ik wil blijven in dit bootje.
Geen drukke wegen.
Alles over water.
Mooie huizen.
En elke dag pannenkoeken eten.
Ik wil nog wel meer weten van ‘vroeger’.”
“Goed zo, zo mag ik het horen.
Laat de geschiedenis je bekoren!
Maar ik blijf altijd alleen,
Dag, ik ga weer heen,” zingt Cilie en weg is ze.
“Neee, Cilieee!!!” roep ik haar nog na.

Toen Hoogeveen nog uit opgaanden en wijken bestond, ging het meeste vervoer over water.
De meeste mensen woonden langs het water.
De lintbebouwing rondom de Hoofdstraat, het Haagje, de Alteveerstraat en de Schutstraat, de bebouwing rondom de Van Echtenstraat en de Grote Kerkstraat is oud.
In 1933 werd de plaats Hoogeveen uitgebreid met dorpskommen.
Kort voor de oorlog werd de Kanaalweg aangelegd.
Alle wijken zoals Wolfsbos, Krakeel, Zuid, Noord,
De Weide en de Industrieterreinen werden na de oorlog gebouwd.
Na de oorlog werden ook de vaarten dichtgemaakt en er werden straten van gemaakt.
Het kanaal dat door de huidige Hoofdstraat liep, werd als eerste dichtgemaakt
Je kunt zien aan de breedte van de straat dat hier vroeger een kanaal liep.
Als laatste werd in 1973 het Haagje dichtgemaakt.
De meeste opgaanden en wijken en hun boten zijn nu verdwenen.
Mensen gaan nu per fiets, trein of de auto.
De namen van de vaarwegen zijn nu straatnamen geworden.
Hier volgt een aantal voorbeelden, aangevuld met straatnamen uit de scheepvaart.

Dorp Hoogeveen
Buitenvaart
Naam van een wijk
De Kajuit
Een scheepskamer
De Helling
Naam van een scheepswerf
Oldebaasverlaat, Sloutersverlaat
Een verlaat is de voorloper van de sluis: twee houten planken
Schuttevaer
Vereniging voor scheepvaart
De Tjalk
Zeilvaartuig met platte bodem en ronde zijkant
De Punter
Open vaartuig met een platte bodem en rechte zijkant

Elim
De Splitting
diepe greppel

Hollandscheveld
Abraham Niehuesstraat
Naam van een aannemer die bruggen bouwde
6de wijkweg Zuid Eenendertigstewijk, Oostwijk
Wijk is een zijkanaal
Zuideropgaande, Hollandscheveldsche Opgaande, Oostopgaande
Opgaande is een hoofdvaart
De Doorsnijding
Vaart die een stuk grond doorsnijdt en daarmee twee vaartenstelsels verbindt
1e, 2de en 3de Zandwijkje: wijk Poepershoek
Voor 1850 kwamen Duitse veenarbeiders als seizoenarbeider werken in Hoogeveen.
Poepen is afgeleid van het Duitse woord buben, dit is een scheldnaam voor jongens

Noordscheschut
Krommewijk, Oudewijk

Nieuwlande
Oostopgaande

Wegen
De belangrijkste weg in Hoogeveen was van water:
de Hoogeveensche Vaart.
In 1850 is er slechts één verharde weg in Drenthe:
van Zwolle naar Groningen, via Meppel en Assen.
Zoals de meeste Drentse dorpen lag Hoogeveen aan zandwegen.
De meeste mensen moesten uren lopen voor school,
familie- en marktbezoek.

Wijken van Eleveld
Niet alle kanalen zijn dichtgemaakt.
Aan de Pesserdijk bestaan de wijken van Eleveld nog.
Ook bij Elim, Hollandscheveld en Nieuwlande zijn nog wijken.
Je kunt dus nog hier en daar zien hoe mooi de wijken er vroeger uitzagen.

Trein
Op 1 mei 1870 werd het station en het spoor geopend.
De trein reed van Meppel via Hoogeveen naar Assen.
Dit was een stoomtrein.
In het station was ook de eerste
aansluiting met het telegraafnet
(voorloper van de telefoon).

Auto
De auto was vroeger nog iets heel bijzonders.
In 1901 waren er nog maar twee auto’s in Hoogeveen.
Eén was van jonkheer Van Holthe tot Echten en de andere was van Arend Kip.
De meeste mensen konden het niet betalen.
Er kwamen meer vrachtauto’s, brandweerauto’s en autobussen.
Pas na de Tweede Wereldoorlog werd de auto betaalbaar voor meer mensen.
Door de aanleg van de verkeerswegen ging het nog sneller.

Trambrug
In 1903 reed de eerste tram Hoogeveen-Nieuw Amsterdam.
Later kreeg je Dedemsvaart-Hoogeveen- de DSM: de Dedemsvaartsche Stoomtram Maatschappij.
Ook had je de EDSM: de Eerste Drentsche Stoomtram Maatschappij.
Er waren trams voor zowel personen- als voor goederenvervoer.

Cascade
Door dit kunstwerk stroomt er toch weer water door de Hoofdstraat!
Het is een waterkunstwerk van 250 meter lang en 10 meter breed.
De Cascade is ontworpen door Karin Daan.
De beeldhouwer Roberto Ruggiu heeft beelden aan begin en einde gemaakt.
Aan het begin staat een afbeelding van een bijenkorf.
De bijen en boekweit waren net als het veen belangrijk voor Hoogeveen.

Terug --- Home

Hoofdstuk 13. Oorlog --- Hoe het afliep